Ministrstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je u 2020. godini ovlastilo šest kontrolnih organizacija za obavljanje poslova kontrole i sertifikacije u organskoj proizvodnji. Kontrole gazdinstava, kao i fizičkih i pravnih lica koji se bave organskom proizvodnjom obavjaju se najmanje jednom godišnje, a po potrebni one mogu biti i češće, najavljene i nenajavljene.
U skladu sa propisima koji regulišu organsku proizvodnju, kontrola u organskoj proizvodnji obuhvata punu fizičku kontrolu i kontrolu dokumentacije proizvođača, kao i primenu mera predostrožnosti.
„Ovlašćena kontrolna organizacija obavlja kontrolu najmanje jednom godišnje, i to putem kontrolnih poseta, prevashodno najavljenih i po potrebi nenajavljenih, u skladu sa planom kontrole za organsku proizvodnju. Kontrola u organskoj proizvodnji može biti i više puta godišnje, putem dodatnih kontrolnih poseta, na osnovu opšte procene rizika neusklađenosti sa pravilima organske proizvodnje za svakog proizvođača posebno i uzimajući u obzir rezultate prethodnih kontrola. Odnosno broj i težinu utvrđenih nepravilnosti i uočene poteškoće prilikom otklanjanja nepravilnosti, zatim kvantitet i raznovrsnost proizvoda, kao i rizik od mešanja organskih proizvoda sa proizvodima iz konvencionalne proizvodnje“, objašnjava za Plodnu zemlju Ivana Simić, generalni sekretar Serbia Organika.
Od ukupnog broja kontrola u toku jedne godine najmanje 10 odsto je nenajavljenih kontrola. Prilikom opšte procene rizika mogu se odrediti tri stepena rizika: niski, srednji i visoki.
Kako se obavlja kontrola
„Ovlašćena kontrolna organizacija na osnovu procene rizike kao i u slučaju sumnje, uzima uzorke materijala, radi utvrđivanja prisustva supstanci čija upotreba nije dozvoljena u organskoj proizvodnji, kao i radi provere tehnologije proizvodnje. Broj uzetih uzoraka treba da bude najmanje pet odsto od ukupnog broja proizvođača koje kontroliše ovlašćena kontrolna organizacija. U slučaju da prilikom kontrole uoči da postoje određene nepravilnosti u načinu obavljanja organske proizvodnje, ovlašćena kontrolna organizacija može proizvođaču da odredi korektivne mere u cilju usklađivanja proizvodnje sa pravilima organske proizvodnje, u skladu sa zakonom kojim se uređuje organska proizvodnja“, ukazuje Ivana Simić, generalni sekretar Serbia Organika.
Korektivne mere koje ovlašćena kontrolna organizacija može odrediti proizvođaču zavise od težine, odnosno uticaja utvrđene nepravilnosti na celokupnu organsku proizvodnju i integritet organskog proizvoda.